مدل سازی و تفسیر سونداژهای مقاومت ویژه الکتریکی و تعیین ارتباط نتایج تفسیر با پارامترهای هیدرولوژیکی در منطقه دوغ استان گلستان

روش های ژئوالکتریکی در منطقه دوغ، واقع در استان گلستان، به منظور تعیین گسترش جانبی و عمقی سازندهای حاوی آب اجرا شده است. پارامترهای هیدرولوژیکی مانند tds و ec نیز از سه چاه آب موجود در منطقه مطالعاتی به دست آمده اند. هدف از این بررسی های ژئوالکتریکی، تشخیص آبخوان های حاوی آب های زیرزمینی و نیز به دست آوردن رابطه ای بین پارامترهای ژئوالکتریکی و هیدرولوژیکی در منطقه مطالعاتی می باشد. به این منظور، برداشت های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی (کلاً تعداد 72 سونداژ) با حداکثر فاصله بین الکترودهای جریان برابر با 1000 متر در طول چندین خط برداشت در مکان های مختلف منطقه انجام شده است. در این پایان نامه، تعبیر و تفسیر یک بعدی و دوبعدی داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی انجام شده است. تعبیر و تفسیر یک بعدی با استفاده از منحنی های استاندارد و نرم افزارهایی مثل ves و ipi2win صورت گرفته است. نتایج تفسیر یک بعدی نشان می دهد که مقادیر مقاومت ویژه الکتریکی در شمال منطقه مطالعاتی بالاتر است. بر اساس این نتایج، مقاومت ویژه لایه آبدار در منطقه مطالعاتی 40-30 اهم متر تخمین زده شده است (با توجه به پارامترهای هیدرولوژیکی به دست آمده از سه چاه آب موجود در منطقه مطالعاتی مانند tds و ec که کمتر از 1000 واحد هستند). تعبیر و تفسیر دوبعدی داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی نیز با استفاده از بسته های نرم افزاری مختلفی مانند ipi2win و res2dinv انجام شده است. باید توجه شود که این دو نرم افزار برای به دست آوردن مقاطع عرضی ژئوالکتریکی از منطقه مطالعاتی که تغییرات دوبعدی مقاومت ویژه الکتریکی را نشان می دهند، استفاده شده اند. نتایج تفسیر دوبعدی نیز مقادیر بالاتر مقاومت ویژه الکتریکی را در شمال منطقه مطالعاتی تأیید می کند. برای به دست آوردن رابطه ای بین نتایج تفسیر یک بعدی داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی و پارامترهای هیدرولوژیکی به دست آمده از سه چاه آب موجود در منطقه مطالعاتی، از مقادیر مقاومت ویژه آب موجود در لایه های آبدار ( ) مجاور با چاه های آب و پارامترهای هیدرولوژیکی به دست آمده از این چاه ها (مانند tds و ec) استفاده می شود. برای به دست آوردن مقادیر ، ابتدا باید فاکتور سازندی (f) لایه های آبدار مجاور با چاه های آب با استفاده از مقادیر تخلخل این لایه ها محاسبه شود. به این منظور، از قانون آرچی که رابطه ای ساده بین تخلخل (?) و فاکتور سازندی (f) است، استفاده می شود. باید توجه شود که تفسیر یک بعدی داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی، مقادیر مقاومت ویژه لایه های آبدار مجاور با چاه های آب ( ) را به ما می دهد. وقتی مقادیر فاکتور سازندی با استفاده از قانون آرچی محاسبه شد، مقادیر مقاومت ویژه آب موجود در لایه های آبدار ( ) با استفاده از فرمولی که رابطه ای ساده بین f، و است، به دست می آید. در نهایت، بین نتایج تفسیر یک بعدی (به عبارت دیگر مقادیر ) و پارامترهای هیدرولوژیکی به دست آمده از سه چاه آب (مانند tds و ec) با استفاده از روش رگرسیون، رابطه ای به دست می آید. کلمات کلیدی: منطقه دوغ- مقاومت ویژه الکتریکی- تفسیر یک بعدی- تفسیر دوبعدی- مقطع عرضی ژئوالکتریکی- پارامترهای هیدرولوژیکی- فاکتور سازندی- قانون آرچی- چاه های آب- رگرسیون.